مطالعه تاثیر توانمندسازهای مدیریت زنجیره تأمین پایدار بر مزیت رقابتی در صنعت خودروسازی

سابقه و هدف: زنجیره تامین پایدار به عنوان یکی از عناصر اصلی توسعه پایدار کسب و کارها در محیط فرا رقابتی کنونی قلمداد می­شود.  زنجیره تأمین، زنجیره ارزشی است که از فروشنده تا مشتری نهایی را دربر می‌گیرد. امروزه زنجیره تأمین به صورت یک شبکه، تغییر شکل پیداکرده است؛ به طوری که شرکت‌ها برای افزایش عملکرد رقابتی خود باید باهم تعامل و مشارکت داشته باشند؛ بنابراین مفهوم قدیمی‌از یک زنجیره تأمین ایستا به شبکه پیچیده‌ای از روابط پویا تغییر مسیر داده است. زنجیره تأمین پایدار به عنوان یکی از ابزارهای گذر از چالش های محیطی و پیش بینی نشده کسب و کار مورد توجه بسیاری از کسب و کارها قرار گرفته است که در این رابطه برخورداری از توانمندسازهایی می‌تواند کارایی زنجیره تأمین را بهبود ‌بخشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی توانمندسازهای مدیریت زنجیره تأمین پایدار و اثرات آن بر مزیت رقابتی با تاکید بر نقش شهرت شرکت است.
روش: پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. از جهت گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل توصیفی- غیرآزمایشی است. در این پژوهش از روش کتابخانه­ای و از روش میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. پس از تدوین فرضیات تحقیق، به منظور سنجش متغیرها، از پرسشنامه­های استاندارد وارگاس، ایندورادو و مانتیلا (2018) و کانتله و زاردینی (2018) استفاده شد. در این پرسشنامه توانمندسازهای زنجیره تأمین از طریق دو مولفه حمایت مدیران ارشد (4 سوال) و خرید استراتژیک (8 سوال) مورد سنجش قرار گرفتند. کارکردهای اجتماعی و زیست محیطی زنجیره تأمین نیز هریک از طریق 16 سوال مورد سنجش قرار گرفته و مزیت رقابتی شرکت از طریق 6 سوال سنجیده شد. همچنین شهرت شرکت نیز از طریق 3 سوال مورد سنجش قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان از پایایی ابزار تحقیق داشته است.این پژوهش از نظر زمانی مقطعی و جامعه آماری آن گروه خودروسازی سایپا است و تحلیل داده‌های تحقیق توسط نسخه3  نرم افزار Smart PLS و نسخه 19 نرم افزار SPSS انجام پذیرفت.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که توانمندسازهای زنجیره تأمین تاثیر مستقیم و معناداری بر روی کارکردهای زیست محیطی و اجتماعی زنجیره تأمین و خود این کارکردها نیز تاثیر معناداری بر روی شهرت و مزیت رقابتی شرکت دارند، در حالی که بین شهرت و مزیت رقابتی رابطه معناداری مشاهده نشد. حمایت مدیران ارشد و خرید استراتژیک از جمله توانمندسازهای کارکردهای اجتماعی و زیست محیطی زنجیره تأمین پایدار هستند.
نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق به مدیرانی که به دنبال پایداری زنجیره تأمین هستند کمک می‌کند تا در تدوین برنامه‌های استراتژیک برای خرید مواد اولیه و حمایت از اجرای برنامه های زنجیره تأمین این دو رکن اصلی در موفقیت پایداری زنجیره تأمین را درنظر داشته باشند. در این خصوص در پایان تحقیق پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج تحقیق به مدیران و دست اندرکاران حوزه­های زنجیره تامین ارایه گردید.